Sarez ko‘li: «Uyqudagi ajdar» bezovtalanmasligi uchun nimalar qilinmoqda?

Tojikistonda avgust oyida Tog‘li Badaxshon baland tog‘lar qo‘ynida joylashgan Sarez ko‘lida yangi monitoring va erta ogohlantirish tizimi ishga tushiriladi, dedi respublika Favqulodda vaziyatlar qo‘mitasi rahbari Rustam Nazarzoda. Bu haqda Sputnik Tojikiston xabar berdi.

U suv ombori – tabiiy suv to‘g‘oni orqali ulkan suv massasi o‘pirilishi bilan xavfli bo‘lishi mumkinligini eslatdi.

«Tizim 2021 yil avgust oyida ishga tushiriladi. Osiyo taraqqiyot banki loyiha uchun 750 ming dollar miqdorida grant ajratdi», – dedi u.

Shunday qilib Tojikistonning Shaartuz viloyatida O‘zbekiston bilan chegaraga qadar kuzatuv va erta ogohlantirish tizimi to‘liq almashtiriladi.

«Hozirda Sarez ko‘lida to‘g‘on yorilishi xavfi yo‘q, FVQ «Usoy uyumi»dan suvning chiqishini nazorat qiladi, u tabiiy to‘g‘on bo‘lib xizmat qiladi», – dedi Nazarzoda.

Uning so‘zlariga ko‘ra, loyiha 5 yilga mo‘ljallangan bo‘lib, Tojikiston va O‘zbekiston manfaatlariga daxldor, chunki bu tabiiy to‘g‘on buzilgan taqdirda, 15 metrlik to‘lqin Orol dengiziga yetib borishi va 5 million kishi jabr ko‘rishi mumkin.

Shuningdek, Turkmaniston va Afg‘oniston tabiiy ofat zonasiga kirishi mumkin.

Sarez ko‘li Tojikistonning Tog‘li Badaxshon avtonom viloyatida dengiz sathidan 3255 metr balandlikda joylashgan. Uning uzunligi 70 kilometrni tashkil etadi, maksimal o‘lchangan chuqurlik taxminan 500 metrni, suv hajmi 17 kub kilometrdan oshadi.

Ushbu ko‘l – to‘siq qo‘yilgan bo‘lib, 1911 yilda yuz bergan vayronakor zilzila oqibatida paydo bo‘lgan.

2000 yilda Jahon banki rahbarligida xalqaro loyiha ishga tushirildi – Sarezda 2004 yilda yangilangan zamonaviy ogohlantirish va monitoring tizimlari paydo bo‘ldi.

OTB 2018 yil sentyabr oyida Tojikistonga tabiiy ofatlar va iqlim o‘zgarishiga tayyorgarlik ko‘rish va ularga qarshi kurashishda yordam berish va tabiiy ofatlarning odamlarga ta’sirini kamaytirishga yordam beradigan tabiiy ofatlar xavfini boshqarish loyihasini ma’qulladi.

2020 yilda Osiyo banki uskunalarni modernizatsiya qilish uchun 10 million dollar ajratdi.